ONDERZOEK KWALITEIT
VCBT doet veel onderzoek wat betrekking heeft op kwaliteit van tuinbouwproducten.
Te denken valt aan bewaring van nieuwe teelten, naoogstbehandelingen, blutsschade-onderzoek, onderzoek naar juiste verpakkingen, …
We blijven ook steeds zoeken naar nieuwe en betere meetmethoden voor kwaliteit.
MODEL VOOR KROPGROEI VAN WITLOOF
De forcerieomstandigheden bepalen mee de kropkwaliteit bij oogst. Om de veranderingen in een krop op te volgen en de pitlengte te kunnen voorspellen, werkt VCBT aan een model voor de kropgroei van witloof tijdens de forcerie. Hiervoor werden er vorig jaar twee forceriesessies georganiseerd met tal van metingen op verschillende rassen. De eerste resultaten beschrijven de kropgroei zoals verwacht.
BEPALING VAN GEMOOTHEID VAN TOMAAT
Gemootheid is een vormeigenschap van tomaten, voornamelijk belangrijk bij de vleestomaten. Met deep learning, een vorm van artificiële intelligentie (AI), kunnen tomaten worden geclassificeerd naargelang verschillende gemootheidsklasses. Foto’s van de kroonzijde geven hiervoor betere resultaten dan deze van de evenaarszijde. Het gevonden algoritme kan even goed classificeren als de keurders.
SMAAKMODEL VOOR TOMAAT
Jaarlijks ontvangen de praktijkcentra tientallen nieuwe tomatenrassen als proefras voor de segmentatie. De onderzoekers beoordelen de rassen op hun planteigenschappen en vruchtkwaliteit. Consumentenpanels evalueren de smaak van deze vruchten, maar panels zijn duur en beperkt in capaciteit. Daarnaast ondersteunen instrumentele kwaliteitsmetingen de sensorische analyses. Er is nu een smaakmodel dat op basis van deze instrumentele metingen de smakelijkheidsscore van tomaat voorspelt.
BEWARING VAN BELGISCHE MELOEN
Meloenen zijn meestal afkomstig zijn uit Zuidelijke regio’s zoals Frankrijk, Italië of Spanje want meloenen hebben nood aan zon en warmte. Door de veranderende klimaatomstandigheden met meer extreme condities is de teelt van lekkere Charentais meloen hier bij ons mogelijk in tunnels of open lucht. Lokaal geteelde vruchten zijn een stap naar meer duurzaamheid want transport over lange afstand wordt hierbij overbodig. We onderzochten voor twee rassen de houdbaarheid, het bewaarpotentieel en de -kwaliteit bij bewaring op 7 °C en op 12 °C. De meloenen blijven ook zoet en sappig na één week koude bewaring.
BEWARING YACON
VCBT werkt samen met alle praktijkcentra plant aan de realisatie van het project ‘Slimme combinatie van teeltkeuze en technologie voor een rendabele klimaatrobuuste land- en tuinbouw’. In dit kader wordt het potentieel van nieuwe teelten geëvalueerd en gevalideerd. Bataat en yacon kunnen in onze klimaatomstandigheden succesvol worden geteeld. Behoud van kwaliteit en bewaarbaarheid spelen een belangrijke rol in het succes van deze nieuwe teelten. Voor een goede bewaring is het nodig dat het vers geoogste product een degelijke curing (wondheling) ondergaat alvorens koel te bewaren. Deze wondheling is noodzakelijk voor het afharden van de schil. We onderzochten de invloed van curing condities bij yacon met het oog op een kwaliteitsvolle bewaring.
OBJECTIVERING VAN KLEURMETINGEN
Kleuren trekken je aandacht. Zo ook bij groenten en fruit. Ze geven de consument indirect een idee over de versheid. Eén van de expertises van VCBT is kleur meten. Dit kan op verschillende manieren, van eerder subjectief tot objectief. Van kleurenkaart, spectrofotometer tot visiesysteem met beeldverwerking. Lees meer.
QPEAR: CONFERENCE PEREN TELEN IN WARMER KLIMAAT
De perenbomen die we nu planten zullen in 2040 nog steeds in productie zijn. Alle klimaatmodellen geven aan dat het klimaat dan heel anders zal zijn. Zullen de huidige bomen en rassen in die gewijzigde omstandigheden nog voldoende productie en goede kwaliteit geven zodat fruit telen nog rendabel is? De meest pessimistische klimaatmodellen geven aan dat in 2040 de gemiddelde jaartemperatuur 2 à 3° hoger zal zijn dan nu. Ongetwijfeld heeft dit effect op de groei van de perenbomen en de kwaliteit van hun vruchten. In het QPEAR project kijken we naar de invloed van het veranderend klimaat op peer. Conference staat hierbij centraal maar andere perenrassen passeren ook de revue.
CURING VAN UIEN
Curen van ui is essentieel voor een goede bewaring. Welke de optimale parameters zijn voor dit ‘helingsproces’, dat curing in feite is, bepalen we via simulaties, gevalideerd door praktische metingen. Bij een lage relatieve luchtvochtigheid versnelt de curing. Jong geoogste uien zijn lastiger om te curen. Parameters die werden getest, zijn grootte en rijpheid van de uien, luchtvochtigheid, temperatuur, duur van de curing.
DEMOPROJECT: LEKKERE CONFERENCE OP ELK MOMENT VAN HET BEWAARSEIZOEN
In de afgelopen jaren zagen we vaak dat Conference na lange bewaring en/of verre transporten wat betreft uitstalleven tekortschoot. De vruchten waren na slechts enkele dagen al zeer zacht of vertoonden ouderdomsverschijnselen. Voor dergelijke trajecten en bewaarduren dringt zich een alternatief op en dat is beschikbaar onder de vorm van 1-methylcyclopropeen (1-MCP). 1-MCP is een product dat na de oogst wordt toegepast op de vruchten en de rijping van de vruchten blokkeert, waardoor hun houdbaarheid verlengt. De juiste timing en dosis van 1-MCP op Conference is complexer dan bij appel. Het demonstratieproject “Lekkere Conference op elk moment van het bewaarseizoen” heeft als doel om telers te tonen hoe je kan spelen met 1-MCP om de gewenste zachte of harde Conference peer te bekomen na een bepaalde bewaarduur.
Dit project wordt uitgevoerd in het kader van demonstratieprojecten duurzame landbouw (PDPO III: www.vlaanderen.be/pdpo)
Meer info vind je in het samenvattend artikel over dit project
KLEURMETING VAN PREI
De kleurbeoordeling van een partij prei gebeurt op de veiling visueel, wat eerder subjectief is. VCBT zocht naar het verband met de objectieve meting van een spectrofotometer. Daarnaast werd ook een prototype voor een camerasysteem ontwikkeld om later de kleur van een volledige kist prei te kunnen meten. Een realistische relatie werd gevonden tussen de drie kleurmetingen: spectrofotometer, camera en visuele beoordeling.
BETERE HAGELANDSE PEREN DOOR EEN BETERE KENNIS VAN DE BODEM
De regio Hageland ligt in België tussen Leuven, Aarschot en Sint-Truiden en wordt gekenmerkt door heterogene bodemeigenschappen. Het grondtype kan variëren van zware klei tot leem tot grof zand met een laag waterhoudend vermogen. De teelt van peren is één van de belangrijkste landbouwgewassen in de regio. Het is bewezen dat perenbomen gevoelig zijn voor waterstress. Waterstress leidt tot kleinere vruchten, terwijl telers een hogere prijs krijgen voor dikkere peren. In dit project brengen we de heterogeniteit van de percelen in beeld en meten het effect op vruchtkwaliteit.
Meer info vind je in het samenvattend artikel over dit project
OPGELOSTESTOFGEHALTE: MAAT VOOR KWALITEIT VAN POMPOEN?
VCBT testte in 2019 verschillende meetmethoden voor de bepaling van het opgelostestofgehalte bij pompoenen. Meting op vers materiaal bleek eenvoudig en gaf de betrouwbaarste waarden. Invriezen is dus niet nodig. De eerste metingen geven aan dat er duidelijke raseffecten zijn. Ook de bemesting speelt een rol. De bewaartemperatuur lijkt het opgelostestofgehalte dan weer minder te beïnvloeden.
Meer lezen: zie samenvattend artikel over dit project
GROW!
Om de productiviteit van de glastuinbouwsector te verhogen werken binnen het Interreg project “GROW!” kennisinstellingen en praktijkcentra samen om nieuwe sensoren en nieuwe IoT (Internet of Things) toepassingen te integreren in de serre. Hiervoor wordt draadloze sensortechnologie ontwikkeld om opbrengst- en kwaliteitsvoorspellingen te kunnen maken in functie van de omgevingscondities (temperatuur, relatieve vochtigheid, licht, CO2 en voeding).
Oogstvoorspelling is een moeilijk maar belangrijk onderdeel van het teeltmanagement. Veel telers zouden dan ook gediend zijn met een hulpmiddel dat hen bijstaat om een objectieve oogstvoorspelling te kunnen maken.
In GROW! wordt er gewerkt aan slimme opbrengst- en kwaliteitsmodellen, die aan de hand van de informatie van draadloze sensoren in de serre, voorspellingen kunnen maken over de te verwachte oogst. VCBT staat in voor de kwaliteitsmetingen en –kwaliteitsmodellen.
TAROMAAT – NAAR EEN MEER UNIFORME KWALITEIT VAN TOMATEN TIJDENS HET VOLLEDIGE SEIZOEN
Verschillende tomatenrassen, verschillende teelttechnieken en seizoenseffecten beïnvloeden de smaak van tomaat. De uiteindelijke smaak van een tomaat is het resultaat van een interactie van diverse componenten. Aroma speelt hierin een belangrijke rol en kunnen we instrumenteel meten met SIFT-MS. Dit is een moderne, snelle, niet-destructieve meettechniek die verschillende tomatenrassen, rijpheidsstadia en teelttechnieken kan onderscheiden. Het aromaprofiel wordt verder gecombineerd met resultaten van smaakproeven en klassieke kwaliteitsmetingen met als doel verschillende smaakgerichte teelttechnieken te identificeren. Het doel van het Taromaat-project is dan ook het verminderen van de variabiliteit in kwaliteit doorheen het jaar en binnen een segment. De nadruk van het project ligt op smaak, maar ook factoren zoals productiviteit en de klassieke kwaliteitsmetingen worden in rekening gebracht. Toegepast en wetenschappelijk onderzoek wordt gecombineerd om enerzijds geoptimaliseerde smaakgerichte teelttechnieken en anderzijds praktische tools voor valorisatie van smaakgerichte teelt- en meettechnieken via het tomatensegmentatiesysteem te bekomen.
INTELLIGENTE BEWAAR- EN MEETINFRASTRUCTUUR VOOR ONDERZOEK NAAR EEN BETERE SMAAK EN AROMA VAN ONZE VERSE GROENTEN EN FRUIT
In het kader van ‘Investeringsprojecten in de omkaderingssector van land- en tuinbouw’ kreeg VCBT van de Vlaamse overheid, Departement Landbouw en Visserij, Afdeling Ondernemen en Ontwikkelen een investeringsbudget toegekend in 2017 waarmee het zijn bewaar- en meetinfrastructuur zal uitbreiden en vernieuwen over een periode van 2 jaar.
BLUTSSCHADE
Groenten en fruit krijgen veel schokken bij de oogst, sortering, verpakking en het transport. Telers sparen kosten noch moeite om geblutste vruchten te vermijden. Om schokken te registreren en zo een idee te krijgen van het blutsschaderisico gebruikt het VCBT een elektronische vrucht. Eenvoudige, goedkope aanpassingen aan machines kunnen de productkwaliteit spectaculair verbeteren.
HITTEBEHANDELING ASPERGES
Asperges moeten wit zijn. Vooral bij warm weer treedt roosverkleuring van asperges op. VCBT werkt al een aantal jaren aan de verkleuring van asperge. Uit eerder onderzoek leerden we al dat je asperges meteen in water moet leggen om verkleuring te beperken. In 2022 ging het onderzoek dieper in op het effect van hittebehandelingen na de oogst. Een hittebehandeling vraagt veel inspanning van de teler en moet daarom een duidelijke meerwaarde hebben. Een korte onderdompeling van 2 minuten in warm water gevolgd door een ijskoude douche levert inderdaad wittere asperges op.
ROOSVERKLEURING ASPERGES MINIMALISEREN
De consument wil hagelwitte asperges. Helaas zijn onze asperges niet altijd mooi wit. Langere periodes van warm weer kunnen leiden tot roosverkleuring van de asperges. De roze kleur treedt op in de eerste drie dagen na de oogst en is te wijten aan de vorming van anthocyanen in de aspergeschil. In het kader van het project ‘Kwaliteitsverbetering in asperges en prei in het noorden van Limburg’ onderzocht het VCBT hoe door middel van eenvoudige na-oogsthandelingen de roosverkleuring van asperges kan worden beperkt. Cruciaal is om de asperges direct na oogst in water te leggen en voldoende lang.
ALTERNATIEVEN VOOR ETHEFON IN DE TOMATENTEELT
Op het einde van de tomatendoorteelt zorgen lichtarmere omstandigheden voor een vertraagde afrijpingssnelheid. Om toch een vlotte afrijping te behouden passen telers al vele jaren ethefon toe. Ethefon zet, na opname door de plant, om in ethyleen. Dit extern ethyleen stimuleert de planteigen productie van ethyleen, wat op zijn beurt de afrijping van de tomaten bevordert. Vanuit de retail en bepaalde ngo’s is er echter een groeiende vraag naar ethefonvrij product. Binnen het LA-traject ‘Duurzame alternatieven voor ethefon in de tomatenteelt’ wordt daarom op zoek gegaan naar alternatieven voor ethefon. Een goed alternatief combineert een vlotte afrijping met een mooie vruchtkwaliteit.
